Senkop (Bayılma) Nedir?

Senkop (Bayılma), beynimize yeteri kadar kan akımının kısa süreli kesilmesi sonucu bilinç kaybının eşlik ettiği bayılma halidir. Bayılma durumunda kısa süreli şuur kaybı olduğu için olup biteni hatırlayamaz, duruş kaybı olduğundan düşebiliriz. Senkop bir belirtidir  ve mutlaka altta yatan bir neden vardır. Senkop, kalbe bağlı veya kalp dışı nedenlerden oluşur.

Bayılma

Kalbe bağlı senkop

Kardiyak senkop (bayılma), kalp debisindeki (atım hacmi) ani düşüşe bağlı olarak gelişen yetersiz beyin kan akımına bağlı geçici şuur kaybı olarak tanımlanır. Bu tür bayılmalar kalp dışı nedenlere bağlı bayılmalara karşı daha tehlikeli bir durumdur.

Kalp ritm bozuklukları, kalp ritminin aşırı düşmesi, düşük tansiyon, kalp kapak hastalıkları, kardiyak iskemi kalbe bağlı senkop nedenleri olabilir. Çok hızlı veya yavaş aritmiler hafif baş dönmesinden baygınlığa kadar şuur değişikliği yapabilir. Geçici tam kalp bloğu, kalp duraklaması, ciddi çarpıntılar, baygınlığa yol açabilir. Ön belirti olmadan ani şuur kaybı olur ve ritm düzelince kişi hemen normale döner. Aortun darlığı gibi kalp kapak veya kalp kası hastalıklarında eforla gelen şuur kaybı olabilir.

Kalp boşluğu içindeki tümör veya pıhtı tarafından kalp kapağının geçici tıkanması, hastanın pozisyonuna bağlı olarak senkopa neden olabilen nadir bir durumdur.

Bayılma sırasında yaralanma, ani bayılıp düşme ile olan daha ciddi bir durumu gösterir. Kardiyak ritim bozukluğuyla gelişen senkopta, kısa süreli kasılma gözlenebilir.

Kalbe bağlı olmayan senkop nedenleri

Senkop vakalarının çoğu kalbe bağlı olmayan nedenlerle görülür. Bu sıklıkla görülen tipteki bayılmaya vazovagal senkop denir. Nabız ve tansiyonda ani ve hızlı düşme nedeniyle gelişir. Çoğunlukla, sıcak bir odada, ağır bir yemek veya uzun süreli ayakta kalma gibi uyarıcı faktörler vardır.

Bulantı, terleme, esneme, bazen görme ve duyma bozukluğu eşlik edebilir. Atak sonrasında hasta soluk, terli olabilir ve kalp hızı yavaştır.

Öte yandan boyundaki atar damarının hemen yakınındaki reseptörlerin aşırı hassasiyeti de nabzı yavaşlatıp baygınlığa yol açabilir. Sakal tıraşı sırasında, sıkı kravat takıldığında, baş aşırı çevrildiğinde gelişebilir. Sık rastlanan bir durum değildir.
Çoğu normal hastada hızlı pozisyon değişikliğine bağlı geçici baş dönmesi olabilir. Özellikle yaşlılarda daha fazla görülür. Pozisyona bağlı tansiyon düşüklüğü, hasta uzanmışken ve genelde yatar veya oturur pozisyondan ani kalkışlarda gerçekleşen bayılma veya baş dönmesinin sık nedenlerindendir. Buna da sebep sıklıkla periferik nöropati, otonom fonksiyon bozukluğu, sıvı kaybı veya ilaç yan etkisidir.

Nörolojik şoka bağlı olarak da senkop gelişebilir bu tip bayılmalarda şuur hemen açılmaz, uyku hali devam eder.

Bilgilendirme paylaşımlarımızı instagram sayfamızdan takip edebilirsiniz. Kesin tanı ve tedavi için lütfen bizimle iletişime geçiniz. Ayrıca e-posta ve telefon ile bize ulaşabilirsiniz.