Şah Damarı Tıkanıklığı Nasıl Oluşur?

Boyun bölgesinde iki taraflı olarak yer alan; halk arasında şah damarı olarak isimlendirilmiş karotis arterlerin ileri derecede daralması ya da tıkanmasıyla şah damarı hastalığı oluşur. Karotis arterler atardamardır ve görevleri beyine oksijenden zengin temiz kan taşımaktır. Tıbbi açıdan karotis arter hastalığı olarak bilinen şah damarı tıkanıklığı, yıllar içerisinde şah damarlarının iç çeperlerinde yağ, kolestero, beyaz kan hücreleri ve kalsiyum (kireçlenme) birikmesi sonucu oluşur. Damar duvarında bu maddelerin birikmesi sürecine ‘ateroskleroz’ ya da halk dilindeki adıyla ‘damar sertliği’ denir. Ateroskleroz sürecinde biriken bu maddeler damar iç çeperinde plak oluşumuna ve sonuçta şah damarlarının daralmasına ve tıkanmasına yol açar. Zaman içerisinde büyüyen bu problem inme ‘felç’ riskinde ciddi bir artış yaratmaktadır.

Şah Damarında Belirtiler Nasıl Ortaya Çıkar?

Şah damarında oluşan darlık belli bir noktaya ulaşmadığı sürece, hastalarda herhangi bir belirti ortaya çıkmaz. Darlık seviyesi kritik noktaya ulaşmaya başladığında, şah damarındaki normal akım formu bozulmaya başlar. Bu da beyin dokusuna sunulan oksijenden zengin temiz kan miktarını olumsuz anlamda etkiler. Ayrıca aterosklerotik plak bölgesinde zamanla önemli değişiklikler gelişebilir. Plaktan bir parça koparak beyine atabilir. Ayrıca plakta yırtılma sonucunda büyük bir pıhtı oluşarak şah damarını tamamen tıkayabilir ya da yine beyine pıhtı atabilir.

Tüm bu süreçler farklı şekillerde nörolojik belirtilere yol açabilir. Beyinin bazı bölgelerine kan akımının azalması sonucunda baş dönmesi gelişebilir. Beyin dokusuna pıhtı ya da plak parçası atması sonucunda ise felç gelişebilir. Pıhtının büyüklüğü, etkilediği beyin bölgesi ve pıhtının eriyip erimemesine göre farklı felç tabloları görülebilir. Felç ya da inme durumu, şah damarı hastalığı dışındaki nedenlere bağlı olarak da gelişebilir. Örneğin; ani gelişen beyin kanaması ya da hipertansiyon da felce yol açabilir. Felç geçiren hastaların yaklaşık beşte birinde şah damarı hastalığı bulunmaktadır.

Şah Damarı Tıkanıklığında Görülen Belirtiler Nelerdir?

Şah damarı hastalığında bazı hastalarda hiçbir belirti ya da yakınma olmayabilir. Bu hasta grubunda tanı, başka bir sağlık sorunu nedeniyle yapılan tetkikler aracılığıyla konulur. En sıklıkla, kalp ameliyatı planlanan bir hastada operasyon hazırlıkları sırasında şah damarı ultrasonografi tetkiki ile saptanır.

Belirti veren “semptomatik” hasta grubunda ise belirli bazı yakınmalar görülür. Bu belirtiler arasında;

• Ani görme kaybı, bulanık görüş ya da bir veya iki gözde görme durumunda problem yaşama
• Yüz ya da vücudun herhangi bir tarafında karıncalanma, uyuşma ya da zayıflık
• Denge kaybı, koordinasyon problemi ve yürümede zorluk çekme
• Bilinç bulanıklığı
• Bir anda ortaya çıkan baş dönmesi
• Hızlı şekilde meydana gelen şiddetli baş ağrısı
• Afazi ismiyle bilinen konuşma zorluğu
• Hafıza ile ilgili yaşanan problemler
• Yutma konusunda güçlük çekme yer almaktadır.

Bu belirtilerin görülmesi durumunda hastaya mutlaka şah damarında darlık açısından gerekli tetkikler yapılmalıdır. Yapılacak olan tetkikler sonucunda darlığın derecesi ve gerekli tedavi yöntemine karar verilir. Şah damarı hastalığı konusunda destek almak için Biruni Üniversite Hastanesi bünyesinde, konusunda tecrübe sahibi Doç. Dr. Okay Abacı’dan profesyonel destek alabilirsiniz.

Şah Damarı Tıkanıklığı Hangi Belirtilerde Ciddiye Alınmalıdır?

Özellikle göze perde inmesi, ani gelişen görmede ya da bilinçte bulanıklık, konuşmada bozukluk gibi belirtiler durumunda hemen en yakın hastaneye baş vurmak gerekir. Bu belirtilere ek olarak kol ya da bacakta ani gelişen uyuşukluk ya da güçsüzlük durumunda felç oluşur. Bu nörolojik belirtilerin dakikalar içinde geçmesi ve normale dönmesine geçici iskemik atak ‘geçici felç’ denir. Bu durumda acil tanı ve tedavi yapılmalıdır. Çünkü eğer müdahale edilmezse kalıcı felç durumuna neden olabilir. Gerçekleştirilen araştırmalar özellikle göstermektedir ki, şah damarı hastalığı olan kişilerin ciddi bir inme geçirme olasılığı, sağlıklı bir bireye göre en az 9 veya 10 kat daha yüksektir.

Şah damarı tıkanıklığı stent takılması nasıl yapılır?

Karotis anjiyoplasti ve stentleme, beyne kan akışını sağlamak için tıkalı arterleri açmak amacıyla uygulanan bir prosedürdür. Genellikle inmeyi tedavi etmek veya önlemek için yapılır. İşlem sırasında genel anestezi uygulanmaz. Hasta uyanıktır ve damardan çeşitli sakinleştirici ilaçlar verilerek işleme başlanır. Stent uygulaması kasık damarlarından kateter adı verilen ince uzun borularla girilerek yapılır. Bu kateter içinden geçirilen kılavuz telle tıkanıklığın bulunduğu bölgeye ulaşılır. Tel üzerinden özel bir balon kateter ile hasta damara ulaşılıp anjiyoplasti adı verilen bir işlem uygulanır. Anjiyoplasti balonun şişirilip indirilmesiyle damardaki darlığın azaltılması işlemine denir. Daha sonra stent denilen özel bir tüp tekrar oluşmasını önlemek amacıyla darlığın olduğu kısma yerleştirilir.

Şah Damarı Tıkanıklığı İçin Profesyonel Tedavi Yöntemi

Çok ciddiye alınması gereken şah damarı tıkanıklığı için, mutlaka yeni nesil teknik yöntemler ve tam donanımlı cihazlar eşliğinde profesyonel müdahale gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu konuda edinmiş tecrübeleriyle Doç. Dr. Okay Abacı tarafından doğru ve başarılı bir tedavi süreci mümkündür. Tam donanımlı, profesyonel ekip ve ekipman ile yapılan tetkikler neticesinde, Doç. Dr. Okay Abacı ve Biruni Üniversite Hastanesi Kardiyoloji ekibi tarafından başarılı şah damarı ameliyatları gerçekleştirilmektedir.

Bilgilendirme paylaşımlarımızı instagram sayfamızdan takip edebilirsiniz. Kesin tanı ve tedavi için lütfen bizimle iletişime geçiniz. Ayrıca e-posta ve telefon ile bize ulaşabilirsiniz.